کد مطلب:29483 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:46

گنجینه پرسمان » اعتقادات

اگر خداوند اراده كند هر كاري انجام ميشود و اگر نخواهد آب از آب تكان نميخورد حالا ميخواستم بدانم كه وقتي ما كار گناه انجام ميدهيم آيا اراده و خواست خداوند در آن سهيم نيست و اگر هست چرا ما بايد عذاب كارهايمان را بچشيم؟

در پاسخ به اين سؤال ابتدا عرض ميكنيم كه: ارادة خدا دو گونه است: 1ـ ارادة تشريعي 2ـ ارادة تكويني

ارادة تكويني خدا تخلف ناپذير است. قرآن ميگويد: اذا اراد الله امراً فيقول له كن فيكون يعني وقتي خدا چيزي را اراده كرد، آن چيز فوراً تحقق مييابد، اين اراده تكويني است. اما ارادة تشريعي تخلفپذير است مثلاً خدا اراده كرده و ميخواهد كه همة ما بندگان صالح باشيم اما در عمل چنين چيزي تحقق نمييابد حال ميگوييم خداوند هيچ گاه فعل قبيح و ناروا را اراده نميكند، اگر چه آن فعل قبيح با ارادة انسان صورت ميپذيرد بنابراين وقتي عمل نيكي از ما سر بزند ميتوان آن را به خدا نسبت داد زيرا خدا نيكي كردن ما را اراده كرده است. اما وقتي فعل ناشايستي از ما سر ميزند، فقط ميتوان آن را به خود ما نسبت داد; زيرا خداوند هرگز فعل ناشايست را اراده نميكند; پس اين ما هستيم كه با ارادهاي كه خداوند در اختيارمان قرار داده سوء استفاده كرده و فعل ناروا انجام ميدهيم و لذا در ازاي اين سوءِ استفاده عقاب خواهيم شد. مگر نه اين است كه خداوند به ما قوة عقل و انتخاب و شعور داده است؟ مگر نه اين كه ما صاحب ارادهيم و ميتوانيم راه را از بيراهه تشخيص دهيم؟ و مگر نه اين كه با ميل و ارادة خود، مرتكب اعمال شايشسته يا خداي ناكرده ناشايسته ميشويم؟ پس چه جاي اين سخن است كه بگوييم خداي متعال در گناه كردن ما سهيم است؟ آيا ميشود خالق حكيم و مدبّريچون خدا از يك سو كار قبيح و معصيت را نهي نموده و اعلام نارضايتي نمايد و از سوي ديگر اراده كند كه بندگانش در دام گناه اسير و زنداني گردند؟! اگر خدا را به حكيمي سرآمد همة حكيمان و خردمندان ميدانيم، آيا چنين عملي از وي بعيد نيست؟!

آري خواهرم ارادة ما در طول ارادة خداوند است و اين بدان معنا است كه خداوند ما را مختار آفريده تا به ميل و ارادة خود عمل نماييم بله خداوند اراده كرده كه بندگانش اراده داشته باشند و چون بندگان از خود اراده دارند، اگر در انتخاب مسير خطا رفته و معصيت نمايند، مستحق عذاب و عقاب الهي خواهند بود و اين عين عدالتِ خداست كه بندگان خاطي را به سزاي اعمالشان برساند; اگر جز اين بود، عدالت خدا زير سؤال ميرفت. حال اين كه چرا با وجود اراده و ايمان به عاقبت عمل، خطا كرده و مرتكب معصيت ميشويم، خود بحثي جدا و فلسفهاي ديگر ميطلبد كه از بحث ما خارج است.